Là nguồn cung cấp điện chính của xe máy, ắc quy là một bộ phận không thể thiếu của xe. Làm thế nào để sử dụng ắc quy thật tốt? Hãy cùng xe máy DVMotor tìm hiểu nhé! 

1. Tất tần tật về ắc quy xe máy

Ắc quy xe máy là nguồn cung cấp điện thứ cấp cho các bộ phận của xe máy: động cơ, bộ phận chiếu sáng, âm thanh, các phụ trợ khác trên xe máy… nhờ đó, hoạt động của các bộ phận được thuận lợi và phối hợp tốt với nhau. 

Ắc quy xe máy có cấu tạo, nguyên lý hoạt động giống với ắc quy ở ô tô hay ắc quy của xe điện. Điểm khác biệt là ắc quy xe máy có những đặc trưng riêng về kích thước, thông số để phù hợp với một số dòng xe máy nhất định. 

1.1. Các loại ắc quy xe máy 

Ắc quy dùng cho xe máy được chia làm hai dòng chính: ắc quy khô và ắc quy nước. Phân loại này dựa trên đặc điểm cấu tạo của ắc quy. 

Ắc quy nước là dòng ắc quy axit chì có dung dịch điện phân dạng lỏng, chứa dung môi và chất điện phân. Các thành phần này sẽ thực hiện phản ứng chuyển đổi hóa năng lượng thành điện năng và cung cấp dòng điện cho các thiết bị khi được nối kín mạch. Ắc quy này thường có các lỗ châm nước, châm dung môi cho các ngăn bình trên nắp và phần lỗ thông hơi thoát khí. Qua quá trình sử dụng, dung môi sẽ bị hao hụt do bốc hơi, rò rỉ. Do đó, để đảm bảo vận hành hiệu quả và trơn tru, loại ắc quy này cần phải được châm thêm nước cất hoặc dung dịch axit, cũng như nạp điện bổ sung thường xuyên. 

Ắc quy nước 

Ắc quy khô là loại được cải tiến từ ắc quy nước. Chất điện phân của loại ắc quy này là dạng gel, rắn và thường nhỏ gọn hơn. Loại ắc quy này không có lỗ thông hơi. So với ắc quy nước, ắc quy khô thường sử dụng được lâu hơn mà không cần bảo dưỡng hay châm nước thường xuyên. Đâu là lý do loại ắc quy này còn có tên gọi là ắc quy miễn bảo dưỡng. 

1.2. Tuổi thọ của ắc quy xe máy 

Tuy vào cách sử dụng của từng người mà tuổi thọ hay độ bền của ắc quy sẽ thay đổi. Trung bình, ắc quy nước tuổi thọ sẽ khoảng 2 năm trong khi ắc quy khô sẽ cao hơn, rơi vào khoảng 3 năm. 

Nếu bạn lựa chọn kỹ lưỡng, đúng loại bình phù hợp với xe khi mua thì ắc quy sẽ có độ bền cao nhất và hoạt động được trong tình trạng tốt nhất. Bên cạnh đó, bạn sẽ cần lựa chọn mua ắc quy ở những địa chỉ uy tín, chi phí hợp lý để đảm bảo hoạt động của xe diễn ra ổn định. Nếu sử dụng các loại ắc quy giá rẻ không rõ nguồn gốc, thương hiệu có thể sẽ ảnh hưởng đến các thiết bị điện trên xe máy, giảm khả năng vận hành xe. 

Châm nước cho ắc quy nước

2. Các chỉ số quan trọng khi chọn mua ắc quy 

Trên thị trường hiện nay có rất nhiều loại xe máy với nhiều loại ắc quy khác nhau. Vậy, làm sao để chọn được ắc quy đúng chuẩn cho chiếc xe của mình? Có rất nhiều thông số liên quan đến một chiếc ắc quy, dưới đây mà bạn cần quan tâm: 

2.1. Điện lượng (Ah) 

Là dòng điện tính bằng Ampe mà ắc quy có thể cung cấp liên tục trong khoảng thời gian nhất định cho đến khi hiệu điện thế ắc quy hạ xuống dưới mức điện áp cắt. Nhà sản xuất sẽ quy định và công bố. Khi dòng điện phát ra càng lớn thì thời gian phát điện càng ngắn và ngược lại. 

Ắc quy khô 

2.2. Điện áp cắt 

Hay còn gọi là điện áp ngắt là mức điện thế tối thiểu để sử dụng ắc quy, nếu bạn vẫn tiếp tục để ắc quy xả điện dưới mức điện áp này sẽ gây tổn hại, làm giảm tuổi thọ ắc quy. Thậm chí, ắc quy sẽ bị hỏng hoàn toàn. 

2.3. Điện áp 

Là chỉ số thể hiện hiệu điện thế chênh lệch giữa hai đầu cực của bình ắc quy

2.4. Dung lượng dự trữ RC

Là dung lượng lưu trữ của ắc quy để dự trữ điện năng cung cấp cho các phụ kiện. Chỉ số RC của ắc quy được đo bằng phút khi ắc quy phóng dòng điện 25A ở 25 độ C cho đến khi điện áp tụt xuống dưới mức quy định. 

2.5. Dòng khởi động nguội CCA 

Ắc quy có chức năng chính là để khởi động xe, do đó, ắc quy phải có khả năng phóng điện khỏe trong một thời gian ngắn. CCA của ắc quy là cường độ dòng mà ắc quy có thể phóng ra trong vòng 30s ở nhiệt độ 0 độ F cho đến khi hiệu điện áp tụt xuống dưới mức có thể sử dụng. Đây là thông số hay được để ý nhiều khi ắc quy sử dụng tại những vùng khí hậu lạnh như các vùng ôn đới hay hàn đới. 

2.6. Công suất ắc quy 

Là chỉ số năng lượng dùng để khởi động động cơ được tính bằng đơn vị Watt. Con số này là tích của dòng sử dụng và điện áp ắc quy đo tại nhiệt độ 0 độ F.

3. Tính toán lựa chọn bình ắc quy xe máy

Đối với ắc quy có 3 loại chính: 

Loại chuẩn là loại hoạt động tốt, an toàn trong vòng 3 năm

Loại dài (Long life) hoạt động tốt, an toàn trong vòng 5 năm 

Loại thương mại thường hoạt động tốt, an toàn trong 06 tháng đến 2 năm tùy nhà sản xuất. 

Ắc quy dùng lâu 

Hiện nay, các dòng ắc quy phổ biến của xe máy thường được bán trên thị trường đa số là loại ắc quy thương mại. Sau 6 tháng đến 2 năm, bạn cần kiểm tra, bảo dưỡng hoặc thay thế ắc quy. 

Tính toán và chọn ắc quy theo mục đích sử dụng, ví dụ 12V5Ah nghĩa là điện áp bình là 12V và điện lượng là 5A/h. Điều này đồng nghĩa với việc nếu cắm một bóng đèn có công suất P=U*I*0,85=51W với dòng điện tiêu thụ 5A thì bình đáp ứng được 1 giờ. 

TG = [(5*1000/10)/24]*H

Trong đó, H là hệ số hiệu suất ắc quy sử dụng qua thời gian: 

• Thời gian sử dụng ắc quy < 6 tháng, hiệu suất là 90% => H=0.9
• Thời gian sử dụng ắc quy < 12 tháng, hiệu suất là 82% => H=0.82
• Thời gian sử dụng ắc quy < 24 tháng, hiệu suất là 70% => H=0.7
• Thời gian sử dụng ắc quy > 24 tháng, hiệu suất là 56% => H=0.56

Như vậy, trường hợp T =18,75 ngày với H=0,9 nếu hoàn toàn không dùng tới thì sau 18,75 ngày thì ắc quy hết điện. Nếu trung bình mỗi ngày dùng 30 phút thì không hề ảnh hưởng tới ắc quy.

Với từng loại xe máy, bạn nên lựa chọn loại ắc quy phù hợp để đảm bảo xe vận hành trơn tru. Chúc bạn lái xe an toàn!